Ăn phô mai có gây béo phì không?

Phô mai là một chế phẩm của sữa, được sử dụng làm món ăn phụ bổ sung dinh dưỡng cho khẩu phần ăn hàng ngày của nhiều đối tượng trong gia đình. Tuy nhiên, vì giá trị dinh dưỡng đa dạng và hương vị thơm béo của phô mai nên nhiều người lại lo lắng: liệu phô mai có quá nhiều chất béo, có làm khó tiêu hóa, hay là gây ra thừa cân béo phì hay không?

Tính toán về cân bằng năng lượng giữa năng lượng thu nhập trong ngày (tổng năng lượng từ thức ăn, nước uống đưa vào cơ thể) và năng lượng tiêu hao (năng lượng để duy trì cơ thể và vận động), nếu cán cân này đạt mức cân bằng thì cơ thể sẽ không bị tăng cân không mong muốn. Tuy nhiên, chỉ cần mỗi ngày bị dư ra khoảng 70 kcal (khoảng 1 trái chuối to hay 12g khoai tây chiên) trong 7 ngày liên tiếp thì sẽ tăng 0,5kg, kéo dài trong 01 tháng thì sẽ tăng 02 kg, đến 01 năm thì từ một người bình thường sẽ thành người béo phì.

Nhu cầu năng lượng của một người thay đổi tùy theo độ tuổi và giới tính, mức độ hoạt động thể lực… Trẻ hơn 1 tuổi nặng 10 kg cần khoảng 1000 kcal/ ngày, trẻ 6 tuổi 20 kg cần xấp xỉ 1500 kcal, người lớn thì khoảng 1600 kcal (nữ, thấp bé, ít hoạt động thể lực) cho đến 2200 – 3000 kcal (nam, cao lớn, tập luyện nặng). Với một viên phô mai tam giác 15g thì cung cấp năng lượng là 39 kcal, không phải là một “đóng góp quá lớn” cho khẩu phần ăn trong ngày của một người. Với 3,2g chất béo trong một viên phô mai tam giác thì bằng với nửa muỗng cà phê dầu mỡ, hay 6g đậu phộng (khoảng 4 hạt đậu phộng luộc) thì không có gì là “quá đáng”, khi nhu cầu chất béo cần khoảng 20g/ người/ ngày theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam. Trẻ em cần chất béo nhiều để cung cấp năng lượng cho tăng trưởng và cấu trúc não bộ, hoàn thiện hệ thống thần kinh. Mỗi chén cháo của trẻ cần 5-7 ml dầu ăn cũng là 5-7g chất béo cần thiết, nhân với 3 bữa ăn trong ngày thì cũng xấp xỉ 20g chất béo mỗi ngày.

Vì sao trong những năm gần đây, tỷ lệ thừa cân béo phì ở trẻ em và người lớn ngày càng gia tăng nhanh chóng không chỉ ở những vùng đô thị và ở cả những vùng ven, ngoại thành? Phân tích về nguyên nhân, đa số trường hợp là do ăn uống quá nhiều năng lượng dư thừa so với nhu cầu cần thiết của cơ thể, phối hợp với việc giảm hoạt động thể lực. Chưa kể, nhiều người thích có những em bé “ngấn sữa” mũm mĩm, người lớn thì “có bụng”, “phát tướng” mới sang! Khi nền kinh tế thị trường có nhiều khởi sắc, thị trường thực phẩm và dịch vụ cung ứng thức ăn sẵn phát triển, người ta có thể ăn nhiều hơn, ăn bổ dưỡng hơn, nên không chỉ “có da có thịt” mà bây giờ còn “có nhiều mỡ” hơn! Bên cạnh đó, vì thiếu thời gian cho thể dục thể thao, công việc và học hành bận rộn, giao thông đông đúc, thiếu công viên, vỉa hè bị lấn chiếm, sân bãi xa… chúng ta trở nên thụ động hơn với hoạt động tĩnh tại như xem tivi, lướt web, chơi game, “tám” trên mạng xã hội…

Người bị béo phì thường do ăn quá nhiều chất béo và chất ngọt. Chưa kể, người Việt Nam có thói quen ăn nhiều cơm, trẻ em thì thích gà rán với khoai tây chiên và các thức ăn nhanh… Vì vậy vấn đề là phải luôn biết cân đối thức ăn bột đường – đạm – béo sao cho phù hợp. Trong vô vàn các loại thức ăn có chất béo, phải tỉnh táo lựa chọn những thức ăn nào có béo tốt hơn cho sức khỏe. Ví dụ nửa muỗng cà phê dầu mỡ thì chỉ có chất béo và một ít vitamin E thôi, nhưng với một viên phô mai tam giác 15g cũng cung cấp chừng đó chất béo nhưng có thêm 105mg canxi (tương đương 100g sữa chua hay 100 ml sữa nước), đường lactose giúp hấp thu canxi, vitamin D chống còi xương, phospho, vitamin A, kẽm, I ốt…

Số liệu thống kê của Viện Dinh dưỡng qua các cuộc điều tra trên toàn quốc cho thấy khẩu phần canxi của cả trẻ em và người trưởng thành đều chưa đáp ứng nhu cầu khuyến nghị, chỉ đạt khoảng 45-60%. Do đó, sau khi tham khảo các khuyến nghị sử dụng sữa và sản phẩm sữa cho người dân của các nước tiên tiến trên thế giới như Mỹ, Pháp, Úc, Nhật bản, Viện Dinh dưỡng Quốc Gia Việt Nam đã đưa ra “Khuyến nghị sử dụng sữa và chế phẩm sữa cho người Việt Nam” vào tháng 2 năm 2016. Trong đó, các trẻ em, thanh thiếu niên, người trưởng thành, người cao tuổi, phụ nữ có thai và cho con bú, các đối tượng bệnh lý khác nhau cũng cần phải đưa sữa, sữa chua và phô mai vào khẩu phần ăn hàng ngày, nhằm đáp ứng nhu cầu canxi hàng ngày cho các đối tượng. Với sản phẩm phô mai, trẻ 3 – 7 tuổi và người trưởng thành từ 20 – 69 tuổi cần sử dụng 01 viên mỗi ngày, trong khi trẻ từ 8 – 19 tuổi và người già trên 70 tuổi cần 02 viên mỗi ngày, bên cạnh sữa nước và sữa chua. Bên cạnh đó, người bệnh bất dung nạp lactose thường bị đau bụng tiêu chảy khi uống sữa nước thì phô mai là sản phẩm thay thế lý tưởng và không gây rối loạn tiêu hóa.

BS CKI Đào Thị Yến Thủy

Trưởng Khoa Dinh dưỡng

Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc

Nguồn: tcsuckhoe.com